Το συγκρουσιακό στοιχείο στην πολιτική φιλοσοφία του Πλάτωνα. Φίλιππος Νικολόπουλος

2025-09-20

Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ, σε συνεργασία με το Σωματείον "ΔΙΟΝΥΣΟΣ", παρουσιάζουν τα:
ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΊΑΣ ΠΑΡΑ ΤΩι ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩι ΑΘΗΝΩΝ 2024-2025.
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ
Θέμα: «Το συγκρουσιακό στοιχείο στην πολιτική φιλοσοφία του Πλάτωνα.»

Ομιλητής : Φίλιππος Νικολόπουλος
Διδάκτορας του τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Παν/μίου.

Το σεμινάριο έλαβε χώρα στον Φιλολογικό Σύλλογο "Παρνασσός" (πλατεία Αγ. Γεωργίου Καρύτση 8, Αθήνα).

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ
"Διεθνής Επιστημονική Εταιρεία Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας" (Δ.Ε.Ε.Α.Ε.Φ.)
Σωματείον "ΔΙΟΝΥΣΟΣ"
Φιλολογικός Σύλλογος " ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ "

-----------------------------------------------
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ

Το συγκρουσιακό στοιχείο στην πολιτική φιλοσοφία του Πλάτωνα δεν είναι τόσο η εχθρότητα μεταξύ ομάδων όσο η εσωτερική σύγκρουση των ανθρώπινων ψυχών και η σύγκρουση μεταξύ της ιδεατής ιδέας της δικαιοσύνης και της πραγματικής, ατελούς πραγματικότητας. Η σύγκρουση αυτή αναδύεται από την αντιπαράθεση ανάμεσα στην ατομική επιθυμία και την κρατική τάξη, την διαμάχη μεταξύ των διαφορετικών μορφών διακυβέρνησης και την πάλη μεταξύ της γνώσης και της άγνοιας που οδηγεί στην παρακμή της πόλης.

Βασικά συγκρουσιακά στοιχεία στην πολιτική φιλοσοφία του Πλάτωνα:

Η σύγκρουση ψυχής και σώματος: Για τον Πλάτωνα, η ανθρώπινη ψυχή έχει τρεις όψεις: την λογιστική, την θυμοειδή και την επιθυμητική. Η σύγκρουση αυτών των όψεων οδηγεί σε εσωτερική αναταραχή και κακές πράξεις. Η πόλη καθρεφτίζεται σε αυτή τη σύγκρουση, με την τάξη και τη δικαιοσύνη να εξαρτώνται από την αρμονική λειτουργία των τριών αυτών στοιχείων, την οποία επιτυγχάνει η λογιστική με τη βοήθεια της θυμοειδούς.

Η σύγκρουση της Ιδέας της Δικαιοσύνης με την Πραγματικότητα: Ο Πλάτωνας παρουσιάζει στην Πολιτεία ένα ιδεατό κράτος, τη δίκαιη πόλη, η οποία όμως αντιπαραβάλλεται στην ατελή και διεφθαρμένη πραγματικότητα των υπαρχουσών πόλεων. Η σύγκρουση αυτή αντικατοπτρίζει τη σύγκρουση μεταξύ του "ιδανικού" και του "πραγματικού", του "πρέπει" και του "είναι".

Η σύγκρουση των μορφών διακυβέρνησης: Στο έργο του "Πολιτεία", ο Πλάτωνας περιγράφει πέντε μορφές διακυβέρνησης, από την ιδεώδη αριστοκρατία (κυβέρνηση φιλοσόφων-βασιλέων) έως την τυραννία. Η αλλαγή από τη μια μορφή στην άλλη είναι μια διαδικασία παρακμής, μια συγκρουσιακή πορεία όπου η αναρχία και οι εσωτερικές συγκρούσεις οδηγούν στη μετάβαση σε χαμηλότερες μορφές διακυβέρνησης.

Η σύγκρουση της γνώσης με την άγνοια: Η βάση της πολιτικής θεωρίας του Πλάτωνα είναι η γνώση. Η άγνοια των λαϊκών μαζών, η έλλειψη παιδείας και η προσκόλληση στα παροδικά συμφέροντα αποτελούν πηγή σύγκρουσης και αδικίας στην πόλη.

Συνοψίζοντας, το συγκρουσιακό στοιχείο στην πολιτική φιλοσοφία του Πλάτωνα δεν είναι μόνο η αναμέτρηση μεταξύ διαφορετικών ομάδων, αλλά κυρίως ο εσωτερικός αγώνας για αρετή και η διαρκής πάλη μεταξύ της ιδεατής εικόνας της δικαιοσύνης και των εμποδίων που θέτει η ανθρώπινη φύση και η ατελής πραγματικότητα.
---------------------------------------------
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Ομιλητή
Ο Φίλιππος Νικολόπουλος σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στο Παν/μιο Αθηνών κι αργότερα έγινε διδάκτορας του τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Παν/μίου. Από το 1990 άρχισε να διδάσκει κοινωνιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή Παν/μίου Κρήτης, όπου το 1993 εξελέγη Επίκουρος καθηγητής. Έχει διατελέσει visiting fellow στο τμήμα κοινωνιολογίας του Παν/μίου Yale (1994), Research Scholar στο τμήμα Κοινωνιολογίας του London School of Economics (1995), Senior Associate member του St Antony's College της Οξφόρδης (1995), Research Scholar του Κέντρου Ευρωπαϊκών Σπουδών του παν/μίου του Harvard (1997) και επισκέπτης καθηγητής στη σχολή Κοινωνιολογίας του Παν/μίου Λομονόσωφ της Μόσχας (1996). Από το 1994 εκλέγεται μέλος του διευθυντικού συμβουλίου της Επιτροπής Ερευνών της Θεωρίας Κοινωνικών Συστημάτων και Κοινωνιοκυβερνητικής Διεθνούς Κοινωνιολογικής Εταιρείας. Έχει γράψει βιβλία και μελέτες κοινωνιολογικού περιεχομένου, όπως και πολλά άρθρα πολιτικού περιεχομένου σε περιοδικά και εφημερίδες. Επίσης έχει πραγματοποιήσει εμπειρικές κοινωνικές έρευνες σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος. Παράλληλα ασχολείται με τη λογοτεχνία (ποίηση, δοκίμιο, κριτική) και είναι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Επιπλέον είναι δικηγόρος στον Άρειο Πάγο, έχει ενεργό πολιτική δράση και συμμετέχει στο οικολογικό κίνημα.
----------------------------------------------
Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ ευχαριστούν θερμά τον καθηγητή Φίλιππο Νικολόπουλο καθώς και την πρόεδρο του Σωματείου "ΔΙΟΝΥΣΟΣ" και υπεύθυνη οργανώσεως κα Μαργαρίτα Βέργου Καραμάνου για την αγαστή τους συνεργασία.
Θερμές ευχαριστίες στον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσός και στον Πρόεδρο αυτού κο Βασίλειο Κωνσταντινόπουλο καθώς και σε όλο το προσωπικό για την τεχνική διευκόλυνση.
-----------------------------------------------
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλούμε, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: https://www.fryktories.net