Πλάτωνος ΚΡΑΤΥΛΟΣ. Μάθημα Μ : Κεφάλαια 23ον & 24ον – Γιώργος Λαθύρης-Ιαλυσσός

Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ παρουσιάζουν τον κύκλο φιλοσοφίας
«ΚΡΑΤΥΛΟΣ ή Περί Ονομάτων Ορθότητος του ΠΛΑΤΩΝΟΣ σε 24 μαθήματα».
Με τον κον ΓΙΩΡΓΟ ΛΑΘΥΡΗ - ΙΑΛΥΣΣΟ,
νομικό, φιλόλογο και συγγραφέα, ιδρυτή και διευθύνοντα της Πολιτιστικής-Ερευνητικής Εταιρείας ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ.
Μάθημα Μ : Κεφάλαια 23ον & 24ον.
Το μάθημα παρεδόθη την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2020, στην αίθουσα "Τερψινόη" της Πολιτιστικής-Ερευνητικής Εταιρείας ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ (Αριστοτέλους 183, Αθήνα).
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Τα κείμενα προέρχονται από το βιβλίο ΠΛΑΤΩΝ "Κρατύλος - Περί Ονομάτων Ορθότητος" των Γιώργου Λαθύρη - Μαρίας Μαραγκού. © Εκδόσεις ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ, Αθήνα 2015.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ 
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 23ον – «Ερμής, Ίρις, Πάν, αιπόλος»
Ο Σωκράτης κλείνει την αναφορά του στα ονόματα των Θεών με τα ονόματα «Ἑρμῆς», «Ἶρις», «Πάν», που επίσης αποτελούν μιαν άλλη εννοιολογική ενότητα καθώς ο Παν θεωρείται υιός του Ερμοῦ· γι' αυτό εξάλλου πολλές φορές λέγεται και Ερμόπαν. Η Ίρις είναι αγγελιοφόρος όλων των Θεών, είναι η «Θεῶν ἄγγελος», όπως άλλωστε είναι και ο Ερμής, ο οποίος πρωτίστως είναι αγγελιοφόρος του Διός· γι' αυτό και ο Ορφεύς στον σχετικό Ύμνο (αρ. 28), λέει: «Κλῦθί μευ, Ἑρμεία, Διὸς ἄγγελε…».
Για τον Ερμή ο Σωκράτης δίνει δύο ετυμολογήσεις, που έχουν να κάνουν με την δύναμη του λόγου, όπως και η ετυμολογία της Ίριδος.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ετυμολογική ανάλυση του ονόματος του Πανός, απ' όπου καταδεικνύεται η σύνδεση του Πανός με τον Ερμή, η οποία περαιτέρω εξηγείται σαφώς από την ερμηνεία της μορφής του τραγοπόδαρου Πανός που μας παραθέτει εδώ ο Σωκράτης.
Επίσης μας εξηγεί ετυμολογικά γιατί ο Παν αποκαλείται και «αἰπόλος» (αιγοβοσκός).
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 24ον – «Ήλιος, σελήνη, μήν, άστρα, αστραπή» Αρχίζει με την ετυμολογία του «Ἡλίου» και παραθέτει τρεις ετυμολογικές αναλύσεις του Δωρικού τύπου του ονόματος («Ἅλιος»), ο οποίος θεωρείται και αρχαιότερος (άλλωστε οι Δωριείς είναι αρχαιότερο Ελληνικό φύλο από τους Ίωνες): «εἰ τῷ Δωρικῷ τις ὀνόματι χρῷτο -"ἅλιον" γὰρ καλοῦσιν οἱ Δωριῆς».
Η Δωρική διάλεκτος, ως γνωστόν, αντί για το "η" της Ιωνικής έχει το "α". Εξάλλου ας μη ξεχνάμε ότι ακόμα και η ίδια η Αττική τραγωδία χρησιμοποιεί την Δωρική διάλεκτο.
Για την «Σελήνη» ο Σωκράτης κάνει μια ιδιόρρυθμη ετυμολογική ανάλυση και καταλήγει στο όνομα της Σελήνης εφαρμόζοντας τον κανόνα της συνεκφοράς, για τον οποίο έχουμε ήδη μιλήσει στο 13ο κεφάλαιο.
Επίσης, ετυμολογεί το όνομα «μήν» από το ισοδύναμό του «μείς».
Τέλος, αναλύει τα ονόματα «ἄστρα» και «ἀστραπή», τα οποία έχουν κοινή ετυμολογική βάση.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλούμε, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: https://www.fryktories.net