Η Ακριβής Χρονολόγηση της Μάχης των Θερμοπυλών 21, 22 και 23 Ιουλίου. Παναγιώτα Πρέκα-Παπαδήμα

2025-07-21

Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ, σε συνεργασία με την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής
Μυθολογίας (ΕΜΑΕΜ), με αφορμή την επέτειο της μάχης των Θερμοπυλών, 21, 22 και
23 Ιουλίου του 480 π.Χ., παρουσιάζουν την ομιλία:

«Η Ακριβής Χρονολόγηση της Μάχης των Θερμοπυλών»

Ομιλήτρια: ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΠΡΕΚΑ-ΠΑΠΑΔΗΜΑ
Αφ. Επίκουρος Καθηγήτρια Αστροφυσικής Παν/μιου Αθηνών,
Μέλος του Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ,
Γραμματέας του Δ.Σ. της ΕΜΑΕΜ (Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας)

Η ομιλία έλαβε χώρα στον ιστορικό τόπο των Θερμοπυλών.

Χαιρετισμό στην Επέτειο απευθύνει εκ μέρους της Εταιρείας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής
Μυθολογίας (ΕΜΑΕΜ) το Μέλος του Διοικητικού της Συμβουλίου, Άννα Χριστοπούλου,
Συντ/χος Καθηγήτρια, Πτυχιούχος Αγγλικής Φιλολογίας από το Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας
και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου
Αθηνών (ΕΚΠΑ).

Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ ήταν παρούσες ως χορηγός επικοινωνίας και οπτικοακουστικής τεκμηρίωσης.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ

Με βάση το κείμενο του Ηροδότου και την βοήθεια αστρονομικών δεδομένων, τα οποία αντλήθηκαν από τον κατάλογο των Φάσεων της Σελήνης του Espenak καθώς και τον κατάλογο των Ηλιακών Εκλείψεων της NASA, αποδεικνύεται ότι η Μάχη των Θερμοπυλών διεξήχθη στις 21, 22 και 23 Ιουλίου του 480 π.Χ. Τρία στοιχεία που το αποδεικνύουν αυτό είναι τα εξής:

1) Η τετράμηνη πορεία των Περσών από τις Σάρδεις στην Αθήνα, έχοντας ξεκινήσει την Εαρινή Ισημερία και με καθυστέρηση ενός μήνα στον Ελλήσποντο.

2) Η αναφορά του Ηροδότου ότι η μάχη διεξήχθη εν μέσω Θέρους. Συμπεραίνεται εξ αυτού ότι δεν μπορεί να ήταν τον Αύγουστο, που είναι τέλος του Θέρους. Ήταν, συνεπώς, τον μήνα Ιούλιο.

3) Ο Ηρόδοτος μας πληροφορεί ότι η μάχη γινόταν ταυτόχρονα με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Γνωρίζοντας ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες τελούνταν κατά την πρώτη ή την δεύτερη Πανσέληνο εναλλάξ, μετά το Θερινό Ηλιοστάσιο και λαμβάνοντας υπόψη τα ως άνω στοιχεία 1 και 2, βρίσκουμε ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του έτους 480 π.Χ. (άρα και η Μάχη) τελέστηκαν στην πρώτη Πανσέληνο μετά το Θερινό Ηλιοστάσιο, που ήταν την 21 η Ιουλίου. Η άποψη για την ημερομηνία αυτή είναι σύμφωνη και με τον Σχολιαστή του Πινδάρου, ο οποίος μας πληροφορεί ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες κατά το έτος 456 π.Χ. έγιναν τον Αύγουστο. Υπολογίζοντας τα έτη εναλλάξ (Αύγουστος ή Ιούλιος) μέχρι το 480 π.Χ. βρίσκουμε και πάλι ότι το 480 π.Χ. οι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν κατά τον σημερινό μήνα Ιούλιο εκείνη την χρονιά. Τέσσερεις τέσσερις Τα παραπάνω αποτελούν συνοπτική παρουσίαση της μελέτης της ομιλήτριας, αφ. Επικ. Καθηγήτριας Αστροφυσικής ΕΚΠΑ Παναγιώτας Πρέκα-Παπαδήμα, της Καθηγήτριας του ΕΚΠΑ Κωνσταντίνας Γογγάκη, του Διδάκτορος της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ Κωνσταντίνου Καλαχάνη και του Φυσικού και Ερασιτέχνη Αστρονόμου Παναγιώτη Αντωνόπουλο, η οποία έχει δημοσιευτεί σε επιστημονικό περιοδικό με κριτές. Τα στοιχεία της δημοσίευσης είναι: Astronomical calculation in dating the historical battles of Marathon, Thermopylae and Salamis based on Herodotus description, K. Gonkaki, P. Preka-Papadema, K. Kalachanis and P. Antonopoulos, Scientific Culture, vo. 7, 2021, p. 81-99.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Η κα Παναγιώτα Πρέκα-Παπαδήμα είναι Αφ. Επίκουρος Καθηγήτρια Αστροφυσικής του Παν/μιου Αθηνών και Μέλος του Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών ΕΚΠΑ. Είναι εκλεγμένη Γραμματέας του Δ.Σ. της ΕΜΑΕΜ (Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας), από άνοιξη του 2023. Ως Επίκουρος Καθηγήτρια του Τομέα Αστροφυσικής Αστρονομίας και Μηχανικής του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών μέχρι 31.8.2020, δίδαξε επί σειρά ετών τα μαθήματα: Εισαγωγή στην Αστροφυσική, Ηλιακή Φυσική, Φυσική Διαστήματος, Αστρονομία Β, σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών. Στα κύρια Θέματα της Ερευνητικής της Δραστηριότητας περιλαμβάνονται: 
1. Ηλιακή Φυσική: A) Ράδιο εκπομπή από ηλιακά κέντρα δράσης και ηλιακές εξάρσεις
Β) Μελέτη της ηλιακής δραστηριότητας, χωρικές και χρονικές μεταβολές κατά την διάρκεια του ενδεκαετούς κύκλου της ηλιακής δραστηριότητας. Γ) Σχέσεις ηλιακών- γήινων φαινομένων.
2. Επίδραση της ηλιο-γεωμαγνητικής δραστηριότητας στην ανθρώπινη φυσιολογία.
3. Πλανήτες: Μαγνητόσφαιρες, ατμόσφαιρες, μορφολογία κλπ. Γεωμαγνητική δραστηριότητα. Στο Ερευνητικό της Έργο συγκαταλέγονται 148 Δημοσιεύσεις σε Διεθνή και Ελληνικά Περιοδικά καθώς και Πρακτικά Συνεδρίων. Είναι συγγραφέας δύο βιβλίων:
1. 'Στα μονοπάτια του Ήλιου: Εισαγωγή στην Ηλιακή Φυσική'. Πρέκα-Παπαδήμα Π., Δανέζης Μ., Θεοδοσίου Σ., Καργιολάκη Δάφνη, Αθήνα 2009, Εκδοτικός Οίκος Δίαυλος. Και 
2. 'Χρονολογώντας την Άχρονη Μυθολογία', Πρέκα-Παπαδήμα Παν., Έκδοση Ένωση Ελλήνων Φυσικών, Αθήνα, 2024.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ ευχαριστούν θερμά την Kαθηγήτρια Παναγιώτα Πρέκα-Παπαδήμα, την κα Άννα Χριστοπούλου, την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας (ΕΜΑΕΜ), το Αρχαιοπρεπές Οπλιτικό Άγημα «ΑΡΕΣ ΑΝΑΞ» και τον Πρόεδρο αυτού, Σωκράτη Σιδηρόπουλο, για την πρόσκληση συμμετοχής και τηλεοπτικής κάλυψης και την αγαστή τους συνεργασία.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλούμε, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: https://www.fryktories.net

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------