«Εντοπισμός της Τριτωνίδας λίμνης με βάση τα Απολλωνίου Αργοναυτικά».Δρ. Παναγιώτα Πρέκα-Παπαδήμα.
Οι
ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ, σε συνεργασία με την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής
Μυθολογίας (ΕΜΑΕΜ) παρουσιάζουν την ομιλία:
«Εντοπισμός της Τριτωνίδας λίμνης με βάση τα Απολλωνίου Αργοναυτικά».
Ομιλήτρια: Δρ.
Π. Πρέκα-Παπαδήμα
Αφ. Επίκουρος Καθηγήτρια Αστροφυσικής Παν/μιου Αθηνών
Μέλος του
Σώματος Ομότιμων Καθηγητών ΕΚΠΑΗ ομιλία έλαβε χώρα στην Εταιρεία των Φίλων του Λαού,
(Αίθουσα Μ. Ευεργετών-Ευεργετών')
Διοργάνωση: Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας (Ε.Μ.Α.Ε.Μ.).
Με την υποστήριξη του Λαϊκού Πανεπιστημίου της Εταιρείας των Φίλων του Λαού.
Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ ήταν παρούσες ως χορηγός επικοινωνίας και οπτικοακουστικής τεκμηρίωσης.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ
Η λίμνη
Τριτωνίδα αναφέρεται σε αρχαία κείμενα, ως μια μεγάλη
λίμνη που
βρισκόταν στη βόρεια Αφρική, αν και οι διάφοροι συγγραφείς
διαφωνούν ως
προς την θέση της. Φαίνεται ότι η λίμνη είχε αποξηρανθεί
ή είχε
αλλάξει σημαντικά στο πέρασμα των αιώνων, προκαλώντας αυτήτην
διχογνωμία.
Υπήρχε όμως, την εποχή της Αργοναυτικής Εκστρατείας (13 ος
αιώνας π.Χ.), καθώς ο Απολλώνιος ο Ρόδιος στα 'Αργοναυτικά', περιγράφει
την πλοήγηση της Αργούς μέσα σε αυτή.
Οι προτεινόμενες τοποθεσίες
περιλαμβάνουν τη Μικρή ή τη Μεγάλη Σύρτη και την Κυρηναϊκή
χερσόνησο. Αλλά τότε, η Αργώ θα έπρεπε να κατευθυνθεί προς την
δυτική Κρήτη, ώστε να πλησιάσει το ακρωτήριο Μαλέας και να συνεχίσει
βόρεια πορεία, προς την Ιωλκό. Είναι όμως δεδομένο ότι η Αργώ έφτασε
στην ανατολική Κρήτη και στη συνέχεια στην Ανάφη.
Επίσης ο
Απολλώνιος επισημαίνει ότι οι Αργοναύτες πλέοντας προς την Κρήτη, είδαν
πρώτα από μακριά τα βουνά της Καρπάθου.
Αυτό συμβαίνει,
μόνο αν κάποιος ταξιδεύει ανατολικά της Marsa Matruh (Αίγυπτος).
Σε αυτή την
εργασία, λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, εντοπίσαμε πού βρισκόταν
αυτή η λίμνη, στην ενδοχώρα της λιβυκής ερήμου, με βάση την
λεπτομερή περιγραφή του Απολλώνιου του Ρόδιου.
Η Τριτωνίδα λίμνη ήταν
το σύμπλεγμα των τεσσάρων λιμνών της όασης Σίβα και επεκτεινόταν
μέσα στην Qattara Depression, το μεγαλύτερο βαθύπεδο της Αφρικής,
το ένα τέταρτο του οποίου (4901 km 2 ) καταλαμβάνεται από αποξηραμένες
λίμνες που περιστασιακά έχουν νερό (π.χ. Dabaa και sabkhas).
Υπήρχε μεταξύ τους υδάτινη επικοινωνία μέσω ενός palaeoriver
μήκους 70 km.
Η έξοδος από την λίμνη βρισκόταν στην σημερινή
λίμνη Moghra που μέσω ενός δικτύου με palaeorivers κατέληγε σε μια
δυσδιάκριτη πλωτή δίοδο μόλις 18 km (φυσική υδάτινη λωρίδα ή τεχνητό
κανάλι) που περνούσε ανάμεσα σε απόκρημνους λόφους, οδηγώντας σε
οροπέδιο (Diffa plateau).
Οι Αργοναύτες έφτασαν εκεί, ακολουθώντας τα 'υδάτινα ίχνη' του αλόγου του Ποσειδώνα, δηλαδή τα υπολείμματα
νερού που υπάρχουν ακόμη και σήμερα στα βόρεια της Λιβυκής
Ερήμου.
Η υδάτινη
επικοινωνία της λίμνης με την Αιγυπτιακή ακτή κατέληγε,
μέσα από
σημερινές κοιλότητες που θα μπορούσαν να είχαν νερό κατά
τον 13 ο
αιώνα π.Χ., στο Sidi abl el Rahman, 20 χλμ. δυτικά του Ελ Αλαμέιν.
Από
εκεί, η Αργώ έπλευσε ανατολικά, για 24 ώρες και έφτασε στο
ακρωτήριο Abu Qir (στο Δέλτα του Νείλου), από όπου κατευθύνθηκε
προς την ανατολική Κρήτη. Μία διαδρομή που φυσικά ήταν γνωστή,
καθόσον υπήρχε από αρχαιοτάτων χρόνων θαλάσσια επικοινωνία
μεταξύ Κρήτης και Αιγύπτου.
Η ομιλία
είναι μία σύνοψη της εργασίας με τίτλο 'A New Propose for Prehistoric Tritonis Lake's Location
based on Apollonius of Rhodes' description',
https://doi.org/10.5194/hgss-2022-15, Preprint.
Discussion started: 29 June 2023, των συγγραφέων Σ. Παπαμαρινόπουλος,
Π. Πρέκα-Παπαδήμα, Κ. Καλαχάνης, Χ.-Χ. Μαρουκιάν,
Γ. Σαραντίτης, Δ. Θεοδοσόπουλος και Χ. Τζάνης.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Σύντομο
Βιογραφικό
ΠΡΕΚΑ - ΠΑΠΑΔΗΜΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Αφ.
Επίκουρος Καθηγήτρια Αστροφυσικής Παν/μιου Αθηνών
Μέλος του
Σώματος Ομότιμων Καθηγητών ΕΚΠΑ
Εκλεγμένη
Γραμματέας του Δ.Σ. της ΕΜΑΕΜ (Εταιρεία Μελέτης
Αρχαίας
Ελληνικής Μυθολογίας), από άνοιξη του 2023
Εργασία:
Επίκουρος Καθηγήτρια του Τομέα Αστροφυσικής
Αστρονομίας
και Μηχανικής του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου
Αθηνών μέχρι 31.8.2020.
Κύρια Θέματα
Ερευνητικής Δραστηριότητας: Ηλιακή Φυσική: A)
Ράδιο
εκπομπή από ηλιακά κέντρα δράσης και ηλιακές εξάρσεις Β)
Μελέτη της
ηλιακής δραστηριότητας, χωρικές και χρονικές μεταβολές κατά την
διάρκεια του εντεκαετούς κύκλου της ηλιακής δραστηριότητας.
Γ) Σχέσεις
ηλιακών-γήινων φαινομένων.
Επίδραση της ηλιο-γεωμαγνητικής
δραστηριότητας στην ανθρώπινη φυσιολογία. Πλανήτες:
Μαγνητόσφαιρες,
ατμόσφαιρες, μορφολογία κλπ. Γεωμαγνητική δραστηριότητα.
Αρχαιοαστρονομία.
Εκπαιδευτικό έργο: Διδασκαλία επί σειρά ετών των κάτωθι μαθημάτων: Εισαγωγή στην Αστροφυσική, Ηλιακή Φυσική, Φυσική
Διαστήματος (Τμήμα Φυσικής, προπτυχιακό και μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών). Αστρονομία Β (Τμήμα Μαθηματικών,
προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών). Συμμετοχή στην διδασκαλία των εργαστηριακών ασκήσεων των μαθημάτων: Φυσική I και II, Αστροφυσική (Τμήμα Φυσικής) και Αστρονομία (Τμήμα Μαθηματικών).
Εποπτεία Ειδικών θεμάτων φοιτητών: 107 Κύριος επιβλέπων και Μέλος τριμελούς επιτροπής ΜΔΕ (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης): 44 Μέλος της επιτροπής παρακολούθησης διδακτορικών διατριβών: 23 Μέλος επταμελούς επιτροπής κρίσεως διδακτορικών διατριβών: 12
Ερευνητικό Έργο:
Δημοσιεύσεις (Διεθνή και Ελληνικά Περιοδικά και Πρακτικά Συνεδρίων): 150
Συγγραφή
βιβλίων:
'Στα
μονοπάτια του Ήλιου: Εισαγωγή στην Ηλιακή Φυσική'. Πρέκα-Παπαδήμα Π.,
Δανέζης Μ., Θεοδοσίου Σ., Καργιολάκη Δάφνη, Αθήνα
2009, Εκδοτικός Οίκος Δίαυλος.
'Χρονολογώντας την Αχρονη Μυθολογία'. Πρέκα-Παπαδήμα Π., Αθήνα 2024, Έκδοση: Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Συμμετοχή σε
Συνέδρια με Ανακοινώσεις και Μέλος Οργανωτικής Επιτροπής:
131
Κριτής
Εργασιών σε Διεθνή Επιστημονικά Περιοδικά, Topic Editor στο
Επιστ. Περιοδικό 'ATMOSPHERE', Guest editor of Special Issue:
The
Effect of Helio-Geomagnetic Activity
in the Geo-Environment and by
Extension to Human Health
https://www.mdpi.com/journal/atmosphere/special_issues/solar_activity
Συνεντεύξεις,
διαλέξεις, αρθρογραφία, διδασκαλία σε Θερινά Σχολεία για
μαθητές κλπ
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Οι
Φρυκτωρίες ευχαριστούν θερμά. την Δρ. Π. Πρέκα-Παπαδήμα για
την άδεια καταγραφής και τηλεοπτικής ανάρτησης.
Την Ε.Μ.Α.Ε.Μ. και τον πρόεδρο αυτής κ Σταύρο Παπαμαρινόπουλο για την πρόσκληση
καταγραφής.
Την εταιρεία των φίλων του λαού και τον πρόεδρο αυτής κ. Αγγελόπουλο για την
φιλοξενία και το προσωπικό του Λαϊκού Πανεπιστημίου για την τεχνική
διευκόλυνση.
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλούμε, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: https://www.fryktories.net