ΑΕΦ 40. Αριστοτέλης ΣΤ΄. Πολιτική φιλοσοφία (δ΄ μέρος). Ο ρόλος της παιδείας – Ευαγγελία Μαραγγιανού

2022-07-05

Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ",
παρουσιάζουν κύκλο φιλοσοφικών διαλέξεων με γενικό θέμα:
 «ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ.
Από τον ΘΑΛΗ ως τον ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ»
Εισηγήτρια: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΜΑΡΑΓΓΙΑΝΟΥ - ΔΕΡΜΟΥΣΗ,
Καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ.
Διάλεξη 40η «Αριστοτέλης ΣΤ΄. Πολιτική φιλοσοφία (δ΄ μέρος). Ο ρόλος της παιδείας»
Η δομή και το περιεχόμενο των διαλέξεων βασίζονται στο βιβλίο της κας Ευαγγελίας Μαραγγιανού - Δερμούση «Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι.
Από τον Θαλή ως τον Αριστοτέλη», εκδόσεις Da Vinci, Αθήνα 2016. Ο κύκλος των διαλέξεων διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ".
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ ΔΙΑΛΕΞΕΩΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
 – Μέρος ΣΤ΄ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ (Δ΄ μέρος) Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
Το επίκεντρο της ηθικής και πολιτικής φιλοσοφίας τόσο του Αριστοτέλη όσο και των περισσοτέρων αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων είναι η παιδεία, γιατί μόνο δι' αυτής μπορούν να γίνουν οι πολίτες αγαθοί και συγκεκριμένα δια μέσου των τριών βασικών παραγόντων της
(α. των φυσικών τους κλίσεων,
β. της άσκησης ή της συνήθειας και
γ. της διδασκαλίας): «ἀλλὰ μὴν ἀγαθοί γε καὶ σπουδαῖοι γίγνονται (οἱ πολῖτες) διὰ τριῶν.
Τὰ τρία δὲ ταῦτά ἐστι φύσις ἔθος λόγος» (Πολιτικά, Η 1332 a 31 - 40).
Παιδεία είναι, κατά τον Αριστοτέλη, η καλλιέργεια των φυσικών προδιαθέσεων των νέων και η διαδικασία τελείωσής τους, ώστε να γίνουν καλοί πολίτες και αγαθοί άνθρωποι (συγκεκριμένα αυτοί πρέπει να συνηθίσουν να χαίρονται με τα καλά και να λυπούνται με τα αισχρά, επί πλέον δε να μην επιζητούν ποτέ το «χρήσιμον»).
Ο φιλόσοφος πίστευε ακόμη ότι η ηθική τελείωση των μαθητών, αλλά και των πολιτών, επιτυγχάνεται καλύτερα, αν υπάρχουν και οι κατάλληλοι νόμοι (Πολιτικά, Η 1332 a 31 - 40, 1337 a 1 - 2. Ἠθικὰ Νικομάχεια, Β 1104 b 12 - 14, Κ 1179 b 31 κ.ε.).
Το σημαντικότατο έργο της εκπαίδευσης είχε αναλάβει και ο ίδιος με την ίδρυση του Λυκείου, στο οποίο δίδασκε, με τη βοήθεια των συνεργατών του, όλες τις επιστήμες: φυσική, βιολογία, λογική, ρητορική, πολιτική, θεολογία, φιλοσοφία κ.λ.π..
Ο φιλόσοφος υποστήριζε ακόμη ότι η εκπαίδευση των νέων συναρτάται με το πολίτευμα, γιατί κάθε πολίτευμα επιδιώκει να δημιουργεί πολίτες που το αποδέχονται και το διατηρούν.
Έτσι οι δημοκρατικές πολιτείες εκπαιδεύουν τους πολίτες τους δημοκρατικά, ενώ οι ολιγαρχικές τους επιβάλλουν ολιγαρχικά πρότυπα: «δεῖ γὰρ πρὸς ἑκάστην (πολιτείαν = πολίτευμα) παιδεύεσθαι. τὸ γὰρ ἦθος τῆς πολιτείας ἑκάστης τὸ οἰκεῖον καὶ φυλάττειν εἴωθε τὴν πολιτείαν» (Πολιτικά, Θ 1337 a 15 - 17).
Η παιδεία, κατά τον Αριστοτέλη, πρέπει να είναι δημόσια, υποχρεωτική, κοινή για όλους, να αρχίζει από την παιδική ηλικία και να αποβλέπει στο γενικό καλό.
Συγκεκριμένα αυτή πρέπει να αρχίζει από τη νηπιακή ηλικία, κατά την οποία οι παιδονόμοι θα σκληραγωγούν τα μικρά παιδιά και θα τους διηγούνται ηθοπλαστικούς μύθους.
Από την ηλικία των επτά ετών μέχρι τα δέκα τέσσερα χρόνια τους οι μαθητές θα διδάσκονται γυμναστική, γραφή, ζωγραφική και μουσική.
Στην ανώτερη βαθμίδα (14 - 21 χρόνια) τέλος οι νέοι θα συνεχίζουν τη διδασκαλία των ίδιων μαθημάτων αλλά σε ανώτερο επίπεδο.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ ευχαριστούν θερμά για την συνεργασία την κα Ευαγγελία Μαραγγιανού - Δερμούση, τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ" και την πρόεδρο αυτού κα Όλγα Κανελλοπούλου - Ντινοδήμου.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλούμε, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: https://www.fryktories.net
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------