ΑΕΦ 38. Αριστοτέλης Δ΄. Αριστοτελική πολιτική φιλοσοφία (β΄ μέρος) – Ευαγγελία Μαραγγιανού

2022-06-07

Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ",
παρουσιάζουν κύκλο φιλοσοφικών διαλέξεων με γενικό θέμα:
«ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ. Από τον ΘΑΛΗ ως τον ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ»
Εισηγήτρια: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΜΑΡΑΓΓΙΑΝΟΥ - ΔΕΡΜΟΥΣΗ,
Καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ.
Διάλεξη 38η «Αριστοτέλης Δ΄. Αριστοτελική πολιτική φιλοσοφία (β΄ μέρος)»
 Η δομή και το περιεχόμενο των διαλέξεων βασίζονται στο βιβλίο της κας Ευαγγελίας Μαραγγιανού - Δερμούση «Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι.
Από τον Θαλή ως τον Αριστοτέλη», εκδόσεις Da Vinci, Αθήνα 2016. Ο κύκλος των διαλέξεων διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ".
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 38ης  ΔΙΑΛΕΞΕΩΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
 – Μέρος Δ΄ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ (β΄ μέρος)
Η πόλη αποτελεί, κατά τον Αριστοτέλη, τον αναγκαίο χώρο μέσα στον οποίο ο άνθρωπος επιβιώνει και τελειοποιείται.
Για την εύρυθμη όμως λειτουργία της χρειάζεται η δικαιοσύνη, η οποία είναι η «ἕξις» που ωθεί τους ανθρώπους να επιθυμούν, να επιλέγουν και να πράττουν συνειδητά τα δίκαια (ΗΝ, Ε 1129 a 7 - 9).
Ο φιλόσοφος διακρίνει τρία είδη δικαίου: το «διορθωτικόν», το «διανεμητικὸν» και το «ἀντιπεπονθός».
Το δίκαιο συνδέεται επίσης στενά με την ισότητα, γιατί και τα δύο, αντίθετα με την αδικία και την ανισότητα, συντελούν στην ειρήνη, την ευημερία και την ευδαιμονία των πόλεων (ΗΝ, Ε 1129 a 32 κ.ε.).
Υπάρχουν δύο είδη ισότητας: η αριθμητική (η εξίσου συμμετοχή, δια κλήρου ή εναλλαγής, όλων των πολιτών στα αξιώματα) και η γεωμετρική ή κατ' αναλογία ισότητα, σύμφωνα με την οποία τα αξιώματα απονέμονται κατ' αξίαν (στους πλέον άξιους δίδονται μεγαλύτερα αξιώματα και στους λιγότερο ικανούς μικρότερα).
Δεν υπάρχει όμως ομοφωνία απόψεων ως προς την έννοια της αξίας.
Τελικά ο φιλόσοφος υποστηρίζει ότι την εξουσία πρέπει να ασκούν εκείνοι που υπερέχουν των άλλων ως προς την αρετή. Όσον αφορά τη διανομή του πλούτου, αυτή πρέπει να γίνεται έτσι ώστε να ενισχύεται η μεσαία τάξη, η οποία εξασφαλίζει τη σταθερότητα του δημοκρατικού πολιτεύματος, την ομόνοια και την ισορροπία μεταξύ των «εὐπόρων» και των «ἀπόρων», ενώ πειθαρχεί στο λόγο και το μέτρο (Πολιτικά, Δ 1295 b 3 - 9, 35 - 37). 
Η ενίσχυση της μεσαίας τάξης επιτυγχάνεται με την εξομάλυνση των μεγάλων περιουσιακών διαφορών, η οποία πρέπει να βασίζεται στη σωστή παιδεία, γιατί μόνο δια μέσου αυτής μπορούν οι άνθρωποι (συγκεκριμένα δε οι «εὔποροι») να μετριάσουν τις επιθυμίες τους και κατά συνέπεια να γίνουν ολιγαρκείς και να δεχθούν να δώσουν ένα μέρος της περιουσίας τους στους απόρους (Πολιτικά, Β 1266 b 28 - 31).
Στη συνέχεια ο φιλόσοφος αναφέρεται στους νόμους και δηλώνει ότι αυτοί είναι συνθήκες μεταξύ των πολιτών που τους εγγυώνται την εφαρμογή της δικαιοσύνης, χωρίς όμως να μπορούν να τους κάνουν αγαθούς και δίκαιους (Γ 1280 b 10 - 13). ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ ευχαριστούν θερμά για την συνεργασία την κα Ευαγγελία Μαραγγιανού - Δερμούση, τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ" και την πρόεδρο αυτού κα Όλγα Κανελλοπούλου - Ντινοδήμου.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλούμε, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: https://www.fryktories.net
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------