ΑΕΦ 37. Αριστοτέλης Γ΄. Αριστοτελική πολιτική φιλοσοφία (α΄μέρος) – Ευαγγελία Μαραγγιανού

2022-05-24

Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ",
παρουσιάζουν κύκλο φιλοσοφικών διαλέξεων με γενικό θέμα:
«ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ. Από τον ΘΑΛΗ ως τον ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ»
Εισηγήτρια: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΜΑΡΑΓΓΙΑΝΟΥ - ΔΕΡΜΟΥΣΗ,
Καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ.
Διάλεξη 37η «Αριστοτέλης Γ΄.
Αριστοτελική πολιτική φιλοσοφία (α΄ μέρος)»
Η δομή και το περιεχόμενο των διαλέξεων βασίζονται στο βιβλίο της κας Ευαγγελίας Μαραγγιανού - Δερμούση «Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι. Από τον Θαλή ως τον Αριστοτέλη», εκδόσεις Da Vinci, Αθήνα 2016.
Ο κύκλος των διαλέξεων διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ".
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΡΙΑΚΟΣΤΗΣ ΕΒΔΟΜΗΣ ΔΙΑΛΕΞΕΩΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
– Μέρος Γ΄ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
 (α΄ μέρος) Οι πολιτικές απόψεις του Αριστοτέλη εμπεριέχονται κυρίως στα «Πολιτικά» του που αποτελούνται από οκτώ βιβλία.
Ο φιλόσοφος θεωρεί την πολιτική ως την «κυριωτάτην τῶν ἐπιστημῶν» και λέγει ότι ομοιάζει με την αρχιτεκτονική, γιατί η πόλη αποτελείται από διάφορες κατηγορίες πολιτών, οι οποίες πρέπει να εναρμονισθούν μεταξύ τους, όπως τα μέρη ενός οικοδομήματος (ΗΝ, Α 1094 a 27 -29).
Πιστεύει επίσης ότι η πόλη προέρχεται από την κώμη, αυτή δε από την οικογένεια («τὸν οἶκον»), η οποία με τη σειρά της προκύπτει από την ένωση του άνδρα και της γυναίκας και περιλαμβάνει, εκτός από αυτούς τους δύο, τα παιδιά και τους δούλους.
Η πόλη αποτελεί λοιπόν ένα αναγκαίο δημιούργημα της φύσης, η οποία «οὐδὲν μάτην ποεῖ» (Πολιτικά, Α 1253 a 14 ) και βοηθά τον άνθρωπο να είναι αυτάρκης, να πραγματοποιεί τις έμφυτες κλίσεις του, να διαμορφώνει την προσωπικότητά του και να ενεργεί κατ' αρετήν (Πολιτικά , Α 1252 b 13 - 17, 30 - 31).
Ο φιλόσοφος αναφέρει στη συνέχεια ότι ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως κοινωνικό ον.
Η ανάγκη του μάλιστα αυτή να συμβιώνει με τους ομοίους του τον κάνει να ομοιάζει με τα άλλα ζωντανά πλάσματα που ζουν σε αγέλες.
Διαφέρει όμως από εκείνα στο ότι αυτός είναι προικισμένος με τον λόγο, νοούμενο ως λογική, η οποία τον οδηγεί σε δίκαιες ή άδικες πράξεις, καθώς και στην επιδίωξη του ωφέλιμου ή του βλαβερού: «Διότι δὲ πολιτικὸν ὁ ἄνθρωπος ζῷον πάσης μελίττης καὶ παντὸς ἀγελαίου ζῴου μᾶλλον, δῆλον ... λόγον δὲ μόνον ἔχειν τῶν ζῴων ... ὁ δὲ λόγος ἐπὶ τὸ δηλοῦν ἐστὶ τὸ συμφέρον καὶ τὸ βλαβερόν, ὥστε καὶ τὸ δίκαιον καὶ τὸ ἄδικον» (Α 1253 a 2 – 16).
Αν δε υπάρξει κάποιος, ο οποίος δεν θέλει να ζει μέσα σε μια πολιτική κοινωνία, τότε αυτός θα είναι ή θηρίο ή θεός.
Εξ άλλου η πόλη προηγείται του κάθε πολίτη τόσο χρονικά όσο και σε σημασία.
Ως εκ τούτου αν κάποιος αποκοπεί από αυτή, δεν θα μπορέσει να επιβιώσει, όπως δεν επιβιώνει ένα μέλος του σώματος, αν αποκοπεί από το όλον.
Για να ζουν όμως οι πολίτες αρμονικά, πρέπει να είναι ενάρετοι και να εφαρμόζουν τους νόμους ώστε να μην παρατηρούνται αδικίες και έριδες.
Στην αντίθετη περίπτωση ο άνθρωπος ομοιάζει με τα άγρια θηρία που κατασπαράζουν το ένα το άλλο.
Όσο μάλιστα ευφυέστερος είναι τόσο πιο επικίνδυνος γίνεται για τους συμπολίτες του: «Διὸ ἀνοσιώτατον καὶ ἀγριώτατον (ὁ ἄνθρωπος ἐστὶ) ἄνευ άρετῆς» (Α 1253 a 37).
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ ευχαριστούν θερμά για την συνεργασία την κα Ευαγγελία Μαραγγιανού - Δερμούση, τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ" και την πρόεδρο αυτού κα Όλγα Κανελλοπούλου - Ντινοδήμου.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλούμε, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: https://www.fryktories.net
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------