ΑΕΦ 29. Πλάτων Ζ΄. Περί ηθικής και πολιτικής. Περί παιδείας – Ευαγγελία Μαραγγιανού

Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ",
παρουσιάζουν κύκλο φιλοσοφικών διαλέξεων με γενικό θέμα:
«ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ.
Από τον ΘΑΛΗ ως τον ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ»
Εισηγήτρια: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΜΑΡΑΓΓΙΑΝΟΥ - ΔΕΡΜΟΥΣΗ,
Καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ.
Διάλεξη 29η «Πλάτων Ζ΄. Οι περί ηθικής και πολιτικής απόψεις του Πλάτωνος.Η πλατωνική παιδεία»
Η δομή και το περιεχόμενο των διαλέξεων βασίζονται στο βιβλίο της κας Ευαγγελίας Μαραγγιανού - Δερμούση «Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι.
Από τον Θαλή ως τον Αριστοτέλη», εκδόσεις Da Vinci, Αθήνα 2016. Ο κύκλος των διαλέξεων διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ".
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΙΚΟΣΤΗΣ ΕΝΑΤΗΣ ΔΙΑΛΕΞΕΩΣ ΠΛΑΤΩΝ – ΗΘΙΚΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΕΙΑ
1. ΟΙ ΠΕΡΙ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ
 Οι περί ηθικής και πολιτικής απόψεις του Πλάτωνος επικεντρώνονται στην άποψή του ότι οι βασιλείς («φύλακες») της ιδανικής πολιτείας πρέπει να είναι φιλόσοφοι (άνδρες ή γυναίκες αδιακρίτως), οι οποίοι δεν θα έχουν ούτε ατομική περιουσία ούτε οικογένεια, θα φθάσουν δε στην εξουσία, αφού γίνουν πενήντα ετών και αφού προηγουμένως έχουν αποκτήσει όλες τις απαραίτητες γνώσεις και αρετές (σοφία, σωφροσύνη, ανδρεία και κυρίως δικαιοσύνη).
Οι υπόλοιποι πολίτες (πολεμιστές και χειρώνακτες) πρέπει να υπακούουν σε αυτούς, όπως τα δύο κατώτερα μέρη της ψυχής (θυμοειδές και επιθυμητικό) οφείλουν να υπακούουν στο λογιστικό.
Τότε μόνο, όταν δηλαδή κάθε μέρος της πολιτείας πράττει «τὰ ἑαυτοῦ» (εκείνα που αρμόζουν στη φύση του) και δεν αναμειγνύεται στα αλλότρια, θα κυριαρχήσει στην πόλη η δικαιοσύνη και η αρμονία («Πολιτεία», VI 443 c - e).
Στην τρέχουσα όμως πολιτική ζωή οι πολιτικοί, μόλις καταλάβουν την εξουσία, διαφθείρονται, με αποτέλεσμα να μην επιδιώκουν το κοινό καλό και το δίκαιο, αλλά το προσωπικό τους συμφέρον.
Ως εκ τούτου πρέπει να καταφύγουμε στο δεύτερο κατά σειρά καλό, μετά τους φιλοσόφους - βασιλείς, δηλαδή τους δίκαιους νόμους, οι οποίοι δεν πρέπει να παρέχουν στους άρχοντες μεγάλη δύναμη ούτε να παρακάμπτονται ή να αλλάζουν, εκτός αν αυτό επιβάλλει το συμφέρον της πόλης («Νόμοι», III 693 b, IV 713 c, VI 752 e, 772 c - d, IX 874 e - 875 d). ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
2. Η ΠΛΑΤΩΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Η παιδεία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σημεία της πολιτικής φιλοσοφίας του Πλάτωνος, δεδομένου ότι ο φιλόσοφος πίστευε ότι κανένας δεν είναι κακός με τη θέλησή του, αλλά από άγνοια: «κακὸς μὲν γὰρ ἑκὼν ούδείς» («Τίμαιος», 86 d - e).
Αρκεί λοιπόν οι πολίτες να εκπαιδευθούν σωστά, για να γίνουν ενάρετοι και κατά συνέπεια ευδαίμονες.
Οι κυριότερες πλατωνικές απόψεις που αναφέρονται στην παιδεία είναι οι ακόλουθες:
1. Μεταξύ δασκάλου και μαθητή πρέπει να αναπτύσσεται ένα συναίσθημα αφοσίωσης και στοργής που αποτελεί βασικό παράγοντα γνώσης και ηθικής τελείωσης τόσο του παιδευομένου όσο και του παιδεύοντος.
2. Η παιδεία πρέπει να παρέχεται δωρεάν, όπως στην πλατωνική Ακαδημία, να είναι οργανωμένη σε βαθμίδες, να γίνεται δια μέσου του διαλόγου και να είναι ίδια για τα κορίτσια και για τα αγόρια, εφόσον αυτά έχουν τις ίδιες πνευματικές ικανότητες.
3. Ο παιδαγωγός οφείλει να επισημαίνει και να καλλιεργεί τις φυσικές κλίσεις των μαθητών, παρακινώντας τους να παίζουν με απομιμήσεις των αληθινών εργαλείων.
4. Τα σημαντικότερα μαθήματα είναι η αριθμητική, η γεωμετρία, η γυμναστική, η μουσική, η φυσική, η αστρονομία, η διαλεκτική και η φιλοσοφία.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ ευχαριστούν θερμά για την συνεργασία την κα Ευαγγελία Μαραγγιανού - Δερμούση, τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ" και την πρόεδρο αυτού κα Όλγα Κανελλοπούλου - Ντινοδήμου.
 -----------------------------------------------------------------------
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλούμε, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: https://www.fryktories.net
----------------------------------------------------------------------